سند ۲۰۳۰ یونسکو

در سپتامبر 2015 در جلسه رهبران کشورهای عضو سازمان ملل متحد بررسی سند 2030 با 17هدف اصلی و 169 هدف ویژه  به منظور حرکت به سوی توسعه و آموزش با کیفیت و فراگیر برگزار و در سی و هشتمین اجلاس یونسکو در نوامبر 2015 به تصویب اعضا رسید تا  از اول ژانویه 2016 اجرایی  گردد. طبق این سند اعضا متعهد می شوند تا سال 2030  به بیسوادی ، فقر و گرسنگی ،خشونت و فساد و ... پایان داده وبه سوی آموزش ، صلح ، عدالت ، برابری ، رفاه ، بهداشت و ... حرکت نمایند.

***  خلاصه ای از اهداف 17 گانه اصلی سند و برخی از اهداف زیر مجموعه آن :

1- پایان دادن به فقر در تمامی اشکال آن در همه جا (ایجاد نظام حمایتی ، نصف کرن فقرا ، حذف فقر مطلق)

2-  پایان دادن به گرسنگی، دستیابی به امنیت غذایی و بهبود تغذیه و ترویج کشاورزی پایدار (به ویژه تغذیه نوزادان ، آموزش کشاورزی، گسترش ژنتیک غذایی و کشاورزی)

3-تضمین زندگی سالم و ترویج رفاه برای همه در تمام سنین (کاهش مرگ و میر نوزادان و مادران ، کاهش مصرف مواد مخدر و دخانیات ، واکسیتاسیون و مبارزه با بیماری های همه گیر و مهلک)

4-تضمین کیفیت آموزش فراگیر و عادلانه و ایجاد فرصت های یادگیری مادام العمر برای همه (آموزش تا دیپلم ، گسترش تحصیلات دانشگاهی و فنی حرفه ای برای همه و بدون تبعیض جنسیتی )

5-  دستیابی به تساوی جنسیتی و توانمند سازی تمام زنان و دختران (ریشه کنی و مبارزه با قاچاق دختران و سواستفاده جنسی ، بهره کشی کاری  به رسمیت شناختن کار زنان در مجلس ، کودکان کار ، ازدواج در سنین پایین و ...)

6- تضمین در دسترس بودن و مدیریت پایدار آب و فاضلاب برای همه (دسترسی به آب آشامیدنی ، احیای تالاب ها ، دفع فاضلاب و...)

7- تضمین دسترسی به انرژی ارزان قیمت، قابل اعتماد، پایدار و مدرن برای همه (گسترش انرژی های تجدید پذیر و بهره ور ، ...)

8- ترویج رشد فراگیر و پایدار اقتصادی، اشتغال کامل و مولد و شغل مناسب برای همه  (رساندن رشد اقتصادی اعضا به هفت درصد ، تضمین اشتغال پایدار ، حمایت از کارآفرینی ، افزایش بهره وری  و ... ،

9- ایجاد زیرساخت انعطاف پذیر، ترویج صنعتی سازی فراگیر و پایدار و تقویت نوآوری (ایجاد زیر ساخت پایدار وصنعتی شدن ، حفظ محیط زیست متناسب با صنعت روز و ... )

10- کاهش نابرابری در درون و میان کشورها (کاهش فقر ، کمک های مالی و ... )

11- تبدیل شهرها و سکونت گاه های انسانی به مکان های همه شمول، مقاوم و پایدار (تهیه مسکن برای همه حصوصا اقشار کم درآمد ، گسترش حمل و نقل برای همه خصوصا زنان و کودکان و معلولان، کاهش اثرات بلایای طبیعی ، حفظ میراث فرهنگی و ...)

12- تضمین الگوی تولید و مصرف پایدار (مدیریت مصرف غذایی و سوخت و انرژی ، بازیافت زباله ها و ...)

13- اقدام فوری برای مبارزه با تغییرات آب و هوا و اثرات آن (با اختصاص صد میلیارد دلار امریکا)

14- حفظ و استفاده پایدار از اقیانوسها، دریاها و منابع دریایی برای توسعه (جلوگیری از صید بی رویه ، مبارزه با آلودگی دریایی واسیدی شدن دریاها و ... )

15- حفاظت، بازیابی و ترویج استفاده پایدار از اکوسیستم های زمینی، مدیریت پایدار جنگل ها، مبارزه با بیابان زایی، متوقف و معکوس نمودن فرسایش زمین و توقف از بین بردن تنوع زیستی ( احیای جنگل ، کاهش تخریب زیستگاهای طبیعی ، مبارزه با  صید غیر قانونی گونه های حفلظت شده و ... )

16- ترویج جوامع صلح طلب و فراگیر برای توسعه پایدار، دسترسی به عدالت برای همه و ایجاد نهادهای موثر، پاسخگو و فراگیر در تمام سطوح ( کاهش خشونت ، مبارزه با استثمار کودکان ، مبارزه با جرائم سازمان یافته ،  شفافیت ، مبارزه با تروریسم ، ایجاد نظام دسترسی آزاد اطلاعاتی و ... )

17-  تقویت ابزارهای اجرایی و احیای مشارکت جهانی برای توسعه پایدار ( گسترش مالیات ، انتقال تکنولوژی و سرمایه  و اختصاص 0.7 درصد از درآمد ناخالص ملی کشورهای توسعه یافته به کشورهای کمتر توسعه یافته و... )

***  آغاز مخالفت ها :

در ۲۰ آذر ۱۳۹۵ دولت روحانی از سند ملی ۲۰۳۰ ایران رونمایی کرد که به دنبال آن انتقاداتی شروع شد  که در اردیبهشت ۹۶ همزمان با تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری به اوج رسید.

اما مخالفت جدی با سند مذکور در 17 اردیبهشت 96 در دیدار رهبری با معلمان صورت گرفت . ایشان ضمن گله مندی  ازشورای انقلاب فرهنگی ، توافق مذکور این سند را مغایر قوانین اسلامی و در راستای اهداف سلطه جویانه غرب خواند همچنین بیان می کنند  که کشورهای غربی که دارای بالاترین آمار فحشا ، خشونت و اعتیاد هستند بر چه مبنایی می توانند برای دیگر کشورها برنامه ریزی فرهنگی کنند.

در طول دوره تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری 1396  ، دولت حسن روحانی به علت امضای سند مذکور بارها مورد انتقاد قرار گرفت و دولت متهم به مخفی کاری و نادیده گرفتن  قوانین ملی و سند تحول آموزش گردید. دولت روحانی اقدام به انتشار تصویر مصوبه دولت در شهریور 95  نمود تا نشان دهد که همه قوا ، سازمان ها و نهاد های دولتی وانقلابی از تصویب آن اطلاع داشتند و دولت هیچ مخفی کاری ننموده است. همچنین اعلام می کند که به رهبری گزارش دروغ داده وایشان را نگران کرده اند ؛ اما رهبری اعلام می کند گزارش دروغی در کار نیست بلکه مشکل این است که نا وقتی ما خودمان سند تحول بر مبنای قوانین اسلامی و بومی داریم نیازی نداریم که دیگران برای ما برنامه ریزی کنند.

***   و اما استدلال مخالفان سند 2030 :

عمده ترین دلایل مخالفان سند در عدم تصویب سند مذکور در مجلس شورای اسلامی و همچنین تعهدات حقوقی است که ایران متعهد به اجرای آن شده است که در این قسمت به آن پرداخته می شود.

-  عدم رعایت روال قانونی و تصویب سند در دولت و بدون تصویب سند در مجلس شورای اسلامی و شورای انقلاب فرهنگی علیرغم  ماده ۷۷ و ۱۲۵ قانون اساسی و ماده ۹ قانون مدنی و تعهد حقوقی ایران برای اجرایی کردن ، برنامه ریزی و ایجاد تغییرات آموزشی مطابق با سند از ژانویه 2017

-  مغایرت با اصول ۳،۴ ، ۱۵۳ قانون اساسی در خصوص نفی قاعده نفی سبیل و جلوگیری از تسلط بیگانگان بر سرنوشت مسلمین و باز کردن راه نفوذ و استحاله فرهنگی

-  لزوم ارائه اطلاعات آموزشی به یونسکو و  دسترسی آزاد یونسکو و مجامع بین‌المللی به آمار و اطلاعات آموزشی و تربیتی و گزارشات ارسالی از ایران و امکان سوء استفاده از آنها (با توجه به بند 18 ،97 و 100سند )

-  وجود کلمات و عبارات نامفهوم و دو پهلو وحتی مغایر که مرجع تفسیر آنها که یونسکو تعیین شده است مانند بند چهارم سند شامل بازبینی کتب و برنامه‌های درسی، سیاست‌گذاری‌های آموزشی با رعایت تساوی، عدم تبعیض جنسیتی، حقوق بشر و ...

-  مغایرت تساوی جنسیتی با روح قانون اساسی و آمیزه های دینی

-  خصوصی‌سازی مدارس به منظور خارج کردن برنامه ها و متون دینی و بومی کشورها از دست دولتهای محلی و هدایت آن به سمت سکولاریسم ، سرمایه داری ، روشنفکری و غربزدگی ( مغایرت با  اصل ۳۰ قانون اساسی که  دولت موظف به فراهم کردن شرایط و امکانات آموزشی رایگان برای همه تا دوره متوسطه و تحصیلات تکمیلی تا خودکفایی کشور بوده و همچنین مغایرت با  ماده ۸ قانون مدیریت خدمات کشوری مبنی بر عدم واگذاری امور حاکمیتی که موجب اقتدار و حاکمیت کشور است به غیر .

-  شکاف جنسیتی و لزوم امکان ادامه تحصیل و اشتغال زنان در کلیه رشته های دانشگاهی و کاری و عدم توجه به تفاوت های  بیولوژیکی زن و مرد و ادعای تشابه و تساوی حقوق آنها

- مغایرت با  سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و نقشه جامع علمی کشور ( از جمله خداگرایی در مقابل انسان محوری و اومانیسم -  لزوم اختصاص حداقل ۴ تا ۶ درصد از تولید ناخالص ملی و یا حداقل ۱۵ تا ۲۰ درصد از کل مخارج ملی به آموزش طبق ۲۰۳۰ ، اما  در سند تحول بنیادین با توجه به امکانات و منابع کشور – تفاوت های آموزشی به دلیل نا برابری و تفاوت های بیولويیکی زن ومرد در مقابل تساوی و تشابه حقوق -  مغایرت تعریف و جایگاه خانواده و فرزند با  بند ۷۵ سند تحول بنیادین آموزش )

-  الزام آور اجرای سند با توجه به ماده 46 کنوانسیون وین مصوب 1969 حتی مواردی که مغایر فرهنگ ملی کشور می باشد  و عدم امکان فسخ تعهد از طرف ایران

***   و اما استدلال موافقان سند 2030 :

اما دولت و موافقان در پاسخ به انتقادات ، دلایل خود را در پذیرش  مشروط   سند ،  اهداف مشخص شده در سند جستجو می کنند و اعلام می کنند که سند ۲۰۳۰ صرفا یک توصیه ‌نامه بوده و ایران رسما با ذکر موضوع " حد تحفظ " اعلام کرده که هر جایی از سند مغایر با  ایدئولوژی و فرهنگ کشور باشد  مورد پذیرش نخواهد کرد و ایران تعهدی به  اجرای آن ندارد و فقط بخش هایی اجرا خواهد شد که اهداف انسانی واقتصادی مانند رفاه ، گسترش آموزش وتوسعه ، فقر زدایی ، حفظ محیط زیست را دنبال می کنند.

به عنوان مثال با وجود اینکه ایران عضو بسیاری از سازمان ها و کنوانسیون های بین الملی می باشد به همه مفاد آن پایبند نیست . مانند سازمان ملل و شورای امنیت که ساختار آن بر مبنای منافع پنج عضو دائم آن (امریکا ، چین ، روسیه ، فرانسه ، انگلیس ) بنا شده است و مقرراتی که مخالف منافع پنج کشور مذکور باشد اجرایی نخواهد شد ؛ یا عضویت در سازمان تجارت جهانی که تا حدی در جهت منافع کشورهای توسعه یافته اروپایی و امریکایی بنا شده ولی درخواست عضویت در آن ارائه شده است. مثال دیگر  کنوانسیون پولشویی FATF  است که ظاهرا برای مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم ایجاد شده اما با توجه به تعریف نسبی تروریسم ، همه کشورها با توجه به سیاست خارجی خود از ارائه اطلاعات و گردش مالی بعضی از سازمانها و نهادها خودداری می کنند.

همچنین در هیچ جای سند موضوع همجنس بازی مطرح نیست و بخش های مرتبط با آموزش جنسی هم می تواند اجرا نگردد.

علاوه بر این سند مذکور به صورت محرمانه نبوده و با توجه به ابلاغ آن در شهریور 1395 همه نهادها و ارگان ها از تصویب و مفاد آن اطلاع داشتند.

 ***  در نهایت در جلسه 23 خرداد 96 ، با رای اکثریت اعضای  جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی که با حضور رئیس جمهور برگزار شد اجرای سند 2030 لغو گردید و مقرر گردید سند تحول ملاک عمل نظام آموزشی کشور قرار گیرد.

*** مشاهده متن سند در  سایت رسمی یونسکو در آدرس زیر :

http://www.unesco.org/fileadmin/MULTIMEDIA/HQ/ED/ED_new/pdf/Iran.pdf 

 http://en.unesco.org/sdgs

*** برای مشاهده متن کامل ترجمه سند 2030    اینجا   کلیک کنید